CHP Hatay Milletvekili Nermin Yıldırım Kara, Hatay’daki narenciye üreticilerinin yaşadıkları sorunların tespit edilmesi ve çözüm önerileri oluşturması amacıyla araştırma önergesi verdi.
Gerekçesinde Hatay’ın narenciye üretimindeki önemini vurgulayan Nermin Yıldırım Kara, “Narenciye üretimi ve ihracatı ülkemizin ekonomisi açısından oldukça önem taşımaktadır. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü verilerine göre; Türkiye 2021-2022 üretim sezonunda yaklaşık 5,4 milyon ton turunçgil üretimi gerçekleştirmiş, mevsimsel şartların uygunluğu da göz önünde bulundurulduğunda; bu üretimin neredeyse tamamı Ege ve Akdeniz Bölgeleri’nden karşılanmıştır. Türkiye’de 2021 yılında 1,8 milyon ton mandalina üretimi gerçekleşmiş ve illere göre kıyaslandığında; bu üretimde yüzde 39 ile Hatay ilk sırada yer almıştır. Yine aynı veriler ışığında; 2021/2022 piyasa yılında, mandalina ihracatına bakıldığında Türkiye yüzde 28, Çin yüzde 25 ve Güney Afrika yüzde 15 seviyelerindeyken, limonda ise Meksika yüzde 31, Türkiye yüzde 30 ve Güney Afrika yüzde 20 seviyelerindedir. Cumhuriyet Halk Partisi 2006 yılında, Akdeniz Bölgesi’nde narenciye üreticilerinin yaşadığı sorunları yerinde görüp saptamak ve bu sorunların çözümüne ilişkin politikalar geliştirmek amacıyla kurduğu komisyon neticesinde; İzmir, Aydın, Muğla, Antalya, Mersin, Adana ve Hatay’a ziyaretler düzenlemiş hem üreticilerle hem ticaret odalarıyla hem de sivil toplum kuruluşlarıyla görüşüp önemli bir rapor hazırlamıştır. Bugünden dönüp bahsi geçen rapora bakıldığında; iktidar tarafından yapılan incelemelerin ve sonuçların dikkate alınmadığı ve yeterli düzenlemelerin hayata geçirilmediği görülmektedir.” dedi.
MEVSİMLİK İŞÇİ DAHİ BULAMIYORUZ
Deprem sonrası yıkımın atlatılmasında üretimin desteklenmesi gerektiğini belirten Hatay Milletvekili, “Narenciye üretimi açısından Hatay ili büyük önem taşımaktadır. Özellikle depremden sonra yaşanan yıkımın atlatılması amacıyla buradaki üretimin tekrar değerlendirilmesi ve gereken desteğin verilmesi gerekmektedir. Narenciye üretiminde mevsimlik işçiler önemli yer tutmasına rağmen yaşanan yıkımla beraber mevsimlik işçiler için de barınma sorunu ortaya çıkmıştır. Narenciye üretiminde genellikle sezon eylül başı ile başlayıp ocak sonu itibariyle de devam etmektedir. Bu süre içerisinde yaklaşık 5 bin ile 6 bin arasında mevsimlik işçi bölgeye gelmektedir. Özellikle Hatay’ın Dörtyol ilçesinde narenciye önemli bir geçim kaynağıdır. Barınma krizinin çözülememesi sebebiyle mevsimlik işçiler Dörtyol ilçesine gelmeyi tercih etmemekte ve üreticiler hasat konusunda sorun yaşamaktadır. Dörtyol-Erzin-Toprakkale hattında 1.500.000 ton üretim kapasitesi mevcuttur. Ancak üretimin verimli ve sağlıklı ilerleyebilmesi için geliştirmeler yapılmalıdır. Üretim kısmında ton başı teşvik verilmesi önemli bir gereklilik olmakla birlikte arz-talep dengesi göz önünde bulundurularak doğru planlama ve bilgilendirme yapılmalıdır. Narenciye üreticileri emeklerinin zayii olmaması adına taban fiyat uygulaması düzenlemesi talep etmektedir. Üretim maliyetleri günden güne artmakta ve taban fiyat uygulaması olmadığı takdirde emeğinin karşılığını alamayan çiftçiler mağduriyet yaşamaktadır. Yapılan ÖTV artışının da önemli ölçüde etkisiyle genel seçimlerden önce, 9 Mayıs 2023 tarihinde ortalama litre başı benzin 19,81 TL ve litre başı motorin 18,59 TL iken 17 Ekim 2023 tarihi itibariyle benzin 35 TL ve motorin 40 TL seviyelerine gelmiştir. Bu rakamların önümüzdeki günlerde daha da artması beklenmektedir.
Narenciye ürünlerine her yıl 2 kez şeker gübresi verilmesi gerekmektedir ve bu da ayrı bir maliyet kalemi olarak üreticileri zor duruma sokmaktadır. Bunlara ek olarak; sulama masrafları, ilaç ve gübreleme maliyetleri de göz önünde bulundurulduğunda narenciye üretimi oldukça maliyetli hale gelmiştir.” dedi.
KİRLİLİK YÜKÜ AZALTILMALI
İskenderun Körfezi’ndeki kirliliği de vurgulayan Yıldırım-Kara, “Üretimin zorluğu ve maliyet artışlarının yanı sıra; İskenderun Körfezi’ndeki tesislerin sebep olduğu kirlilik, narenciye üretimini de olumsuz etkilemektedir. Körfezdeki hava hareketleri sonucunda, Erzin’deki narenciye bahçelerine ve tarım alanlarına bu kirlilik taşınmakta, termik santralin bacasından çıkan zehirli gazlardan kaynaklanan asit yağmurları narenciye bahçelerindeki narenciyeleri dalında çürütmektedir.” dedi.
Narenciye üreticilerinin sorunlarının çözülmesi için komisyon kurulması gerektiğini ifade eden Hatay Milletvekili gerekçesini bitirirken “Tüm bu bilgiler ışığında; Hatay ilindeki halihazırda depremzede olan ve tek geçim kaynağı narenciye üretimi olan birçok yurttaşımızın üretim safhasında yaşadıkları sorunların tespit edilmesi ve çözüm önerilerinin oluşturulması adına meclis araştırması komisyonu kurulmasını arz ederim.” dedi.
