Soru : Beş vakit namaza başladım. Geçmişte kılamadığım namazlarımı kaza ediyorum. Arkadaşım vitir vacipleri de kaza ediyor musun, diye sordu? Hayır dedim. Vitir namazların kazası yapılır mi?
Cevap : Evet, geçmişte kılınmamış olan vitir namazlarının da kazası gerekir. Aslında asl olan namazları kazaya bırakmamaktır. Uyku ve unutkanlık dışında namazı kılmamak büyük günahlardandır. Çünkü namaz dinin direği cennetin anahtarı ve müminin miracıdır.Ama hak vaki olmadan önce ( ecel vakti gelmeden) pişman olup bir an evvel, önceden kılamadığımız beş vakit namazlarımızı ve vitir namazlarımızı kaza ederek kılmamız gereklidir.Kazaları kılıyorken o günün farzlarına bağlı olan sünnetleri de kılmak ( terk etmemek ) en doğru olanıdır. Eski sünnetler kaza edilmezler.
Soru:Vakit girdiği halde Ezan sesi duyulmadan kılınan namaz geçerli midir?
Cevap:Evet, kılınan namaz sahihtir, geçerlidir. İadesi gerekmez.Ezan namazın şartlarından, farzlarından değildir. Ezan vaktin değil namazın sünnetlerindendir.Namazın şartlarından olan vakittir. Güneşin hareketiyle namaz vakitleri dinimizde belirlenmiştir. Bu vakitler dakikalarıyla beraber takvimde yazılıdır. Ezan okunsun-okunmasın, duyulsun-duyulmasın vakit girdikten sonra namazı kılmak farz olur.Ezan kesinlikle İslam dininin şiarı/simgesi/nişanesidir. Ama biz namaz kılma konusunda vaktin girip-girmediğine çok dikkat etmeliyiz.
Soru:İmam namaz sonunda selam verince ben henüz salli- barik’i ve duayı tam bitirmemiş oluyorum. O zaman ne yapmalıyım?
Cevap:Salli – barik ve duayı namaz sonunda okumak sünnettir. İmamımız selam vermişse, bizde tahıyyatı okumuşsak selamı geciktirmeyip hemen selam vermeliyiz. Bundan dolayı sehiv secdesi de gerekmez. Zira cemaatin namazda yanlışlık yapması imamı etkilemez ama imamın yanılması, sehiv secdesini gerektiriyorsa bu cemaati de etkiler.
Cemaatin “ Et-tahiyyatü “ yü bitirmemişse bile imama uyarak, imamla beraber selam vermesi caizdir.
Soru:Vitir namazını kılıyorken kunut dualarını unuttum rükuya gittim. Geriye dönmek gerekir mi?
Cevap:Hayır, gerekmez. Vitir namazının üçüncü rekatında fatiha + zamm-ı sure ve tekbirden sonra dua okumak vacibdir. Özellikle kunut dualarını okumak sünnettir. Bundan dolayı bu duaları öğreninceye kadar yerine ayet-i kerimelerde veya hadis-i şeriflerde geçen başka dualar da okunabilir. Vitir namazının kunut dualarını yanılarak veya unutarak ( sehven ) terk edip, rükuya varanın geriye dönmesi gerekmez. Namazın sonunda sehiv secdesi yapar ve vitir namazını sahih olarak tamamlamış olur.
Soru: Geçmiş yıllarda kılamadığım namazlarımı kılmak istiyorum. Nasıl niyet etmem gerekir?
Cevap:Namazı kazaya bırakmak büyük günahlardandır. Ölmeden önce pişmanlık duyarak, tövbe ve istiğfar edip, geçmişte kılınmayan beş vakit farz namazları kaza etmek farzdır. Vitir namazını kaza etmek ise vacibdir. Hayatımız çok kısadır. Hem kullara ve hem de Allah’a olan borcumuzu bir an evvel ödemeliyiz. Niyet; “Niyet ettim Allah rızası için ilk (veya son) kazaya kalan sabah (veya öğlen, ikindi, akşam, yatsı) namazının farzını kılmaya.“ veya “ Niyet ettim Allah rızası için en son kazaya kalan vitir vacip namazını kılmaya.” diyerek yapılır.
Kaç yıl kazaya kaldığını kendisi galip zannıyla karar verir ve her vakit namazının peşine bir kaza namazı kılabilir. Veya kısa zaman içinde borçlarını bitirebilir.
Soru: Seferde kazaya kalan dört rekatlık namaz mukimlik halinde kaç rekat olarak kılınır?
Cevap: Seferde kazaya kalan dört rekatlı namaz, ister seferilik halinde, ister mukimlik halinde kaza edilsin iki rekat olarak kılınır. Bunun tersi mukimlik halinde kazaya kalan dört rekatlı namaz, ister seferilik halinde, ister mukimlik halinde olsun dört rekat olarak kaza edilmesi gerekir. Mazeret olmaksızın bir namazı kazaya bırakmak büyük günahtır. Bu namaz kaza edilmekle yerine getirilmiş olur. Fakat geciktirilmesinden dolayı işlenilen günahların af edilmesi için tevbe ve İstiğfar etmek gerekir.
Soru:Paraya acil ihtiyacı olan bir tanıdığım, galericiden taksitle 100 bin ₺ye bir araba satın alıp, tekrar aynı galericiye peşin 80 bin ₺ye sattı. Bu işlem dinimizde caiz midir?
Cevap:Hayır, caiz değildir. Buna iyne satışı (بيع العينة) denir. Nakit paraya ihtiyaç duyan birinin bunu borç olarak alamayınca, birinden malı taksitle yüksek fiyata satın alıp yine aynı malı, daha düşük fiyata aynı kişiye satmasıdır. Bu iyne satışıdır ve tahrimen mekruhtur. Çünkü böyle bir satış faiz şüphesini içinde saklamaktadır. Eğer vadeli aldığı malı üçüncü kişiye satsaydı bu caiz olurdu.
Soru : Evleneceğim erkekten mehir olarak beni hacca götürmesini isteyebilir miyim?
Cevap : Evet, isteyebilirsiniz. Mehir; evlenecek olan erkeğin hanımına vermesi gereken ve İslam’ın uygun gördüğü para ya da mala denir. Bu dinimize göre evlenen kadının kocası üzerindeki hakkıdır.Mehir olarak bir kadının “senin namaz kılman benim mehrim olsun“ gibi bir İbadeti talep etmesi mehir yerine geçmez.Ancak mali yönü de olan bir ibadeti mehir olarak hanımefendinin istemesi caizdir. Yani kadının “beni hacca veya umreye vb. götürmen mehrim olsun“ demesi ve erkeğin de “Kabul ettim“ demesiyle belirledikleri bu mehir caiz olur.
Soru: Namaz kılıyorken kapatmayı unuttuğum cep telefonum çalarsa ve kapatırsam namazım bozulur mu?
Cevap:Namaz içinde namaza aykırı hareketlerimiz ya amel-i kalil (az hareket) olur ki; mekruhtur, günahtır, hoş karşılanmaz. Ama namaz bozulmaz ve sehiv secdesi gerekmez. Veya amel-i kesir (çok hareket) olur ki namaz bozulur.Namazda bir elle yapılan hareket amel-i kalildir. Namazda baştan düşen takkeyi bir elle alıp tekrar başa koymak Namazı bozmadığı gibi telefona bir elle müdahale etmek de namazı bozmaz. Ama iki elle olursa namaz bozulur. Ve namazda çalan telefonu çalmasını uzatmadan ve kul hakkına girmeden hemen bir elle kapatmak gerekir.Ayrıca telefona, namazda çaldığında insanların huşusunu ve huzurunu bozan müzikler yüklenir ve namazda çalarsa vebal olur. Bunun için Müslüman tedbirini almalıdır.
