Zarif duruşuyla gözlere hoş gelen, kokusuyla insanı mest eden nergis çiçeklerinin kokuları sardı her bir yanı. Antakya Doğa Sanat ve Turizm Derneği Başkanı Biyolog Dr. Samim Kayıkçı bu efsanevi bitki ile alakalı hazırladığı yazısında; ”Bilimsel ismi “Narcissus tazetta” olan Nergis, Kum Zambağı, Afrika Zambağı, Kardelen ve Kış Nergisi gibi pek çok gösterişli bitkinin üyesi olduğu Nergisgiller (Amaryllidaceae) ailesinden bir bitki türdür.
Nergis, kış ve bahar aylarında beyaz ya da sarı renkli çiçekler açan, güzel kokulu, soğanlı çok yıllık bir bitki türüdür. Doğal alanlarda yayılış gösteren nergis aynı zamanda uzun zamandır kültürü yapılan bir süs bitkisidir. Nergis gösterişli çiçekleri ve eşsiz kokusuyla, antik yunan efsanelerine konu olmuş, parfüm ve kozmetik sanayi, süs bitkileri sektörü ve geleneksel halk tıbbında önemli yer edinmiş özel bir bitki türüdür.
Nergis soğanında alkaloidler, flavonoidler, saponinler ve taninler gibi fitokimyasallar bulunur. Bu bileşiklerden, bir alkaloid olan galantaminin Alzheimer hastalığının tedavisinde kullanıldığı bilinmektedir. Nergisin, dünyanın farklı ülkelerinde, geleneksel halk tıbbında birçok kullanımı vardır. Unani Tıp Sisteminde nergis soğanlarının nörolojik rahatsızlıklar, cilt hastalıkları ve jinekolojik bozuklukların tedavisinde kullanıldığı belirtilmiştir. Pakistan’ın Batı Himalaya bölgesinde nergis soğanlarının harici olarak çıban, meme iltihabı, deri hastalıkları ve baş ağrısı tedavisinde kullanıldığı rapor edilmiştir. İran’ın İlam şehrinde bitkinin çiçek ve soğanlarının sakinleştirici, anti-parazitik, düşük yapmayı önleyici olarak ve baş ağrısı tedavisinde kullanıldığı raporlanmıştır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde bitkinin çiçeklerinden hazırlanın infüzyonun, harici olarak, siğil tedavisinde kullanıldığı belirtilmiştir. Muğla ilinin Marmaris ilçesinde bitkinin çiçeklerinden hazırlanan infüzyonun boğaz ağrısı tedavisinde; soğanlarının süt ile karıştırılarak elde edilen merhemin, harici olarak, deri hastalıkları ve yara tedavisinde kullanıldığı rapor edilmiştir. Ayrıca bitkinin, geleneksel olarak, eklem iltihabı, antiinflamatuvar, ağrı kesici, cinsel gücü arttırıcı ve idrar söktürücü olarak kullanıldığı raporlanmıştır. Bununla birlikte nergis, özellikle soğan kısmı, insanlar için zehirli kimyasallar içerir. Bu sebeple doktora danışılmadan tıbbi amaçla kullanılması riskli olabilir.
İlimizde doğal alanlarda yetişen nergisin üretimi de yapılmaktadır. Örneğin yerel üreticimiz olan Necati Sefa 60 dönümlük bir alanda nergis yetiştirmektedir. Bu mevsimde nergis tarlaları görülmeye değer eşsiz bir manzara sunmaktadır. Üstelik isteyen herkes Necati beyle iletişime geçip bu eşsiz manzarayı görmeye gidebilir. Ben bu güzel manzarayı kaçırmamanızı öneririm.
Nergis, şehrimizin değerlerinden biridir. Mevsimi geldiğinde, Köprübaşında ve daha birçok yerde, güzel kokusu her yeri sarar. Kışın en soğuk zamanında çiçek açan nergis birazda deprem sonrası ayağa kalkmaya çalışan Hatay halkının umudunu simgeliyor.
Bu özel ürünün tanıtımının yapılması son derece önemlidir. Farklı şehirlerde nergis festivalleri düzenlenmektedir. Bir tarım şehri olan ilimizde güzel bir nergis festivalinin yapılmasının yerel üretimin desteklenmesi ve alternatif turizm faaliyetlerinin geliştirilmesi açısından son derece önemli olacağı ortadadır. Şehrimizin ayağa kalkması için depremde büyük zararı gören çiftçilerimizin desteklenmesi hayati öneme sahiptir. Üstelik festival fakiri olan şehrimizde bir nergis festivali düzenlenmesi deprem felaketi sonrası “normalleşmemize” katkı sunacaktır.” ifadelerine yer verdi.
